Evandre

Lecture cursive de textes latins et grecs

001 039 le Lare de la maison

Prologue



Aulularia, v.1-39


PROLOGUS

Lar familiaris

Ne quis miretur qui sim, paucis eloquar.

Ego lar sum familiaris ex hac familia

unde exeuntem me aspexistis. Hanc domum

jam multos annos est cum possideo et colo

patri avoque jam hujus qui nunc hic habet. 5

Sed mi avos hujus obsecrans concredidit

the(n)saurum auri clam omnis: in medio foco

defodit, venerans me ut id servarem sibi.

Is quoniam moritur ita avido ingenio fuit,

numquam indicare id filio voluit suo, 10

inopemque optavit potius eum relinquere,

quam eum the(n)saurum commonstraret filio;

agri reliquit ei non magnum modum,

quo cum labore magno et misere viveret.

Ubi is obiit mortem qui mihi id aurum credidit, 15

coepi observare, ecqui majorem filius

mihi honorem haberet quam ejus habuisset pater.

Atque ille vero minus minusque impendio

curare minusque me impertire honoribus.

Item a me contra factum est, nam item obiit diem. 20

Is ex se hunc reliquit qui hic nunc habitat filium

pariter moratum ut pater avosque hujus fuit.

Huic filia una est. Ea mihi cottidie

aut ture aut vino aut aliqui semper supplicat,

dat mihi coronas. Ejus honoris gratia 25

feci, the(n)saurum ut hic reperiret Euclio,

quo illam facilius nuptum, si vellet, daret.

Nam eam compressit de summo adulescens loco.

Is scit adulescens quae sit quam compresserit,

illa illum nescit, neque compressam autem pater. 30

Eam ego hodie faciam ut hic senex de proxumo

sibi uxorem poscat. Id ea faciam gratia,

quo ille eam facilius ducat qui compresserat.

Et hic qui poscet eam sibi uxorem senex,

is adulescentis illius est avonculus, 35

qui illam stupravit noctu, Cereris vigiliis.

Sed hic senex jam clamat intus ut solet.

Anum foras extrudit, ne sit conscia.

Credo aurum inspicere volt, ne subreptum siet.



Vocabulaire par ordre alphabétique :

aspicio,is,ere,spexi,spectum : regarder,voir

aurum,i : l’or

avunculus,i : oncle

avus,i : grand’père

clam + acc. : à l’insu de

colo,is,ere,ui,cultum : honorer -> (ici) résider

commonstro,as,are : divulguer,montrer

comprimo,is,ere,pressi,pressum : violer,déshonorer (mulierem)

conscius,a,um : cum+scio

contra : en retour

credo,is,ere,didi,ditum : confier en prêt (cf.concredo)

defodio,is,ere,fodi,fossum : enterrer

ducere (uxorem) : épouser (pour un homme)

ecqui : si en quelque sorte (interr)

eloquor,eris,i,locutus sum : exposer

exeo,is,ire (exeuns,euntis) : sortir (part. présent)

extrudo,is,ere,trusi,trusum : chasser, pousser dehors

facere ut + subj : faire en sorte de

focus,i : le foyer

habeo = habito (ici) :

hic (adv.) : ici

impertio,is,ire,ivi,itum : faire participer qqn de qqch

impendio (adv.) : de beaucoup

indico,as,are : révéler

ingenium,ii : le caractère, l’esprit

inops,opis : sans ressources, pauvre

intus (contraire : foras) : à l’intérieur (ctr dehors mvt)

item : de même

Lar,laris : le lare

loquor,eris,i,locutus sum : dire

miror,aris,ari,atus sum : s’étonner, se demander avec étonnement

modus,i : mesure->étendue, quantité

moratus,a,um : qui a tel caractère

nuptum dare filiam : donner sa fille à marier

obeo,is,ire,ivi,itum (mortem,diem) : rencontrer (la mort, le dernier jour)

obsecro,as,are : supplier, conjurer

observo,as,are : considérer, observer

poscere (sibi uxorem) : demander en mariage

quoniam : au moment où (ici)

relinquo,is,ere,liqui,lictum : laisser

reperio,is,ire,ui,tum : trouver

servo,as,are : préserver

soleo,es,ere,itus sum : avoir l’habitude de

stupro,as,are : violer

subripio,is,ere,ui,reptum : dérober

supplico,as,are : faire offrande de (abl.) à (datif)

thesaurus,i : trésor

tur, turis : l’encens

veneror,aris,ari,atus sum : prier respectueusement (ut)

vigilia,ae : veillée religieuse


Grammaire (Précis Magnard)


déponents : p103

semi-déponents : &374 p113

démonstratifs : p61-62

facere ut : & 475-76

ne + subj : &479 p151

&524 p162

quo facilius... &525-27





Retour en haut du texte