487 503 Les regrets l'Achille
Mieux vaut être un paysan qu'un héros
Odyssée XI vers 487-503
Les regrets d’Achille aux Enfers
Ὣς ἐφάμην · ὁ δέ μ ΄ αὐτίκ ΄ ἀμειβόμενος προσέειπεν · 487
« Μὴ δή μοι θάνατόν γε παραύδα, φαίδιμ ΄ Ὀδυσσεῦ,
βουλοίμην δ ΄ ἐπάρουρος ἐὼν θητευέμεν ἄλλῳ,
ἀνδρὶ παρ ΄ ἀκλήρῳ, ᾧ μὴ βίοτος μολὺς εἴη, 490
ἢ πᾶσιν νεκύεσσι καταφθιμένοισι ἀνάσσειν.
Ἀλλ ΄ ἄγε μοι τοῦ παιδὸς ἀγαυοῦ μῆθον ἐνίσπες,
ἢ πἕπετ ΄ ἐς πόλεμον πρόμος ἔμμεναι ἠὲ καὶ οὐκί.
Εἰπὲ δέ μοι, Πηλῆος ἀμύμονος εἴ τι πέπυσσαι,
ἢ ἔτ ΄ ἔχει τιμὴν πολέσιν μετὰ Μυρμιδόνεσσιν, 495
ἤ μιν ἀτιμάζουσιν ἀν ΄ Ἑλλάδα τε Φθίην τε,
οὕνεκα μιν κατὰ γῆρας ἔχει χεῖράς τε πόδας τε.
Εἰ γὰρ ἐγὼν ἐπαρωγὸς ὑπ ΄ αὐγὰς ἠελίοιο,
τοῖος ἐών, οἷός ποτ ΄ ἐνὶ Τροίῃ εὐρείῃ
πέφνον λαὸν ἄριστον, ἀμύνων Ἀργείοισιν, 500
εἰ τοιόσδ ΄ ἔλθοιμι μίνυνθα περ ἐς πατέρος δῶ,
τῷ κέ τεῳ στύξαιμι μένος καὶ χεῖρας ἀάπτους,
οἳ κεῖνον βιόωνται, ἐέργουσίν τ ΄ ἀπὸ τιμῆς. »
Vocabulaire dans l'ordre du texte :
παραυδάω,ῶ : consoler
φαίδιμος,ος,ον : illustre, étincelant
ἐπ-άρουρος,ου : qui travaille la terre
θητεύω : travailler pour un salaire
490
ἄ-κληρος,ος,ον : sans patrimoine
βίοτος,ου (ὁ) : subsistance, vie, moyen de vivre
κατα-φθίνω : dépérir
ἀνάσσω : règner sur, gouverner
ἀγαυός,ή,όν : admirable, étincelant
ἐνίσπω ( ἐνίψω, ἔνισπον ) = ἐνέπω : dire
ἤ ... ἠέ ... : si ... ou si ...
ἓπομαι : suivre
ἔμμεναι : infinitif de but (= pour être...)
πρόμος,ου (ὁ) : le chef
πυνθάνομαι,παύσομαι, ἐπυθόμην, πέπυσμαι : s'informer, apprendre (qqch acc; de qqn : génitif)
ἀμύμων,ων,ον : irréprochable
495
πολέσιν = πολλοῖς
ἀ-τιμάζω : manquer de respect
ἀνά + Α : à travers, dans
οὕνεκα : parce que
κατ-έχω : envahir, posséder
γῆρας,ως (τό) : la vieillesse
εἰ γάρ + optatif : ah si seulement…!
ἐπαρωγός,ός,όν : capable de secourir
ὑπό +Α : sous
αὐγή, ῆς (ἡ) : la lumière, les rayons
εὐρύς,εῖα,ύ : vaste, large
500
φένω (ἔπεφνον aor 2) : tuer
ἀμύνω : repousser loin de (+ datif), défendre
μίνυνθα : un instant
δῶ = δῶμα : maison, palais
τῷ : alors
τεῳ = τινί
στυγέω,ῶ : rendre odieux
μένος,ους (τό) : la force
ἀ-άπτος,ος,ον : intouchable, invincible
οἳ = <ἐκείνων> οἳ
βιόωνται = βιάονται; βιάω,ῶ : faire violence
ἐέργω = εἴργω : écarter
Vocabulaire par ordre de fréquence :
Fréquence 1 :
δῶμα (= δῶ ) : maison, palais
εἰ γάρ + optatif : ah si seulement…!
πυνθάνομαι,παύσομαι, ἐπυθόμην, πέπυσμαι : s'informer, apprendre (qqch acc; deqqn : génitif)
Fréquence 2 :
ἀμύνω : repousser loin de (+ datif), défendre
κατ-έχω : envahir, posséder
Fréquence 3 :
γῆρας,ως (τό) : la vieillesse
εἴργω (=ἐέργω) : écarter
ἓπομαι : suivre
Fréquence 4 :
βίοτος,ου (ὁ) : subsistance, vie, moyen de vivre
στυγέω,ῶ : rendre odieux
Ne pas apprendre :
ἀ-άπτος,ος,ον : intouchable, invincible
ἀγαυός,ή,όν : admirable, étincelant
ἄ-κληρος,ος,ον : sans patrimoine
ἀμύμων,ων,ον : irréprochable
ἀνάσσω : règner sur, gouverner
αὐγή, ῆς (ἡ) : la lumière, les rayons
βιόωνται = βιάονται; βιάω,ῶ : faire violence
ἐνίσπω ( ἐνίψω, ἔνισπον ) = ἐνέπω : dire
ἐπ-άρουρος,ου : qui travaille la terre
ἐπαρωγός,ός,όν : capable de secourir
εὐρύς,εῖα,ύ : vaste, large
θητεύω : : travailler pour un salaire
κατα-φθίνω : dépérir
μένος,ους (τό) : la force
μίνυνθα : un instant
παραυδάω,ῶ : consoler
πρόμος,ου (ὁ) : le chef
τῷ : alors
φαίδιμος,ος,ον : illustre, étincelant
φένω (ἔπεφνον aor 2) : tuer